U okviru projekta „Oplaneti se: Zeleni karavan se nastavlja” koji sprovodi Savez ekoloških udruženja „Zelena lista Srbije” u periodu od 17. do 24. avgusta realizovan je ekološki kamp pod nazivom „Eko Istok”.
Cilj ovog kampa jeste jačanje održive turističke ponude lokaliteta očuvane prirode unošenjem novih sadržaja koji ne ugrožavaju već doprinose zaštiti životne sredine, podizanje svesti posetioca i okolnog stanovništva o potrebi očuvanja životne sredine, da se volonteri upoznaju sa kulturom, tradicijom i prirodnim bogatstvima ovog područja, ali i da se radom volontera lokalno stanovništvo dodatno motiviše i uzme učešće u različitim ekološkim aktivnostima.
„Eko Istok” je počeo 17. avgusta kada je deset ranije odabranih volontera došlo u Zlot i koji su zajedno sa kamp liderom prvoga dana uređivali deo prostora planinarskog doma „Dubašnica” koji se nalazi nedaleko od Zlota u reonu zvanom Selište. Planinarskim domom upravlja Planinarsko društvo „Dubašnica” iz Zlota. Planinarski dom „Dubašnica” je na delu pešačkog puta koji ide od Borskog jezera, preko obronaka Tilva Njagra, do doma i nastavlja se delom pored Beljevinske reke, Lazarevog kanjina do vrha Malinik koji je na nadmorskoj visini od 1.087 mnv.
Narednog dana volonteri su bili zauzeti markiranjem i obeležavanjem pešačke staze na Umki- prerast Samar. Prerast Samar je prirodni kameni most lučnog oblika, koji se nalazi u jugoistočnom delu Homolja. Smešten je na teritoriji Opštine Žagubica, a od istoimenog naselja je udaljena oko dvadesetak kilometara, u pravcu prema Boru. Prerast Samar je pod zaštitom države i SO Žagubica, kao geomorfološki spomenik prirode treće kategorije. Pešačka staza počinje na teritoriji grada Bora na mestu zvanom Umka.
Petak, 19. avgust, bio je rezervisan za uređenje centra sela Brestovac i dogovor sa predstavnicima KUD-a „Đido” oko učešća na Danima Brestovačke banje. Selo Brestovac nalazi se tri kilometra od Bora. Naselje je zbijenog tipa, formirano uz Brestovačku reku koja izvire ispod Crnog vrha i preko Borskog jezera i Brestovačke banje protiče kroz Brestovac i uliva se u Crni Timok.
Manifestacija Dani Brestovačke banje obeležava se po 28. put, a ove godine obeležava se i 185 godina od izgradnje konaka kneza Miloša koji se nalazi u ovoj banji kod Bora. Volonteri su učestvovali u takmičenju u spremanju tradicionalne hrane, na kome su u saradnji sa NVO „Šarbanovački kotlić” iz Šarbanovca kod Bora i zauzeli drugo mesto u ukupnom plasmanu. Po završetku zvaničnog dela manifestacije volonteri su pomogli oko sređivanja i čišćenja prostora na kome se kuvalo i gde su se prezentovali suveniri i tradicionalne rukotvorine. Slobodno vreme volonteri su iskoristili za posetu izvora lekovite vode.
U nedelju, 21. avgusta volonteri su bili do Vidikovca 1 i 2 na području Spomenika prirode „Lazarev kanjon” gde su čistili i uređivali pešačke staze i prostor oko vidikovca. Vidikovac 1 I 2 nalaze se oko Lazarevog kanjona do kojih se može doći pešačkom stazom čiji početak je na tri kilometra od Zlota. Lazarev kanjon je najdublji i najduži kanjon istočne Srbije, jedаn od nаjimpresivnijih elemenаtа reljefа Kučаjа i jedаn od nаjznаčаjnijih centаrа biodiverzitetа nа Bаlkаnu. Nastao je usecanjem Lazareve reke u krečnjačku ravan Dubašnice. Na njega se bočno nadovezuju plići i manji kanjoni. Lazarev kanjon je jedan od najneprohodnijih kanjona u Srbiji, dugačak 4,5 km sa dubinama od 300 do 500 metara, a najmanja širina kanjona je četiri metra. Odlikuje se vertikalnim krečnjačkim stenama, jedinstven po raznovrsnosti površinskih i podzemnih oblika kraškog reljefa, kao što su kraške doline, vrtače, škrape, kamenice, pećinne i jame. Zbog strmosti svojih stenovitih litica, ni dan danas nije u potpunosti ispitan.
Na području Lazarevog kanjona otkriveno je više od 70 speleoloških objekata, prvenstveno pećina i jama. Najznačajnije pećine su Lazareva i Vernjikica. Flora ovog područja 1,5 puta je raznovrsnija od flora Nacionalnih parkova Kopaonika, Šare i Đerdapa, a pet puta raznovrsnija od flore čitave Srbije. Lazarev kanjoj je proglašen za Spomenik prirode i kao takav je pod zaštitom države.
Poslednji dani kampa bili su posvećeni uređenju i čišćenju prilaza do etno domaćinstva „Lukin“ na Borskom jezeru, čišćenju i uređenju jezerceta kod Zlotske pećine i uređivanju porostora oko planinarskog doma „Dubašnica”.
Po rečima volontera koji su došli iz Beograda, Kruševca, Raške, Zaječara i Bora, iskustva koja će poneti sa kampa, zasigurno će im značiti u daljem radu na očuvanju životne sredine, a sam kamp je imao za cilj unapređeno znanje i motivaciju mladih za učešće u programima zaštite životne sredine.
Kamp je organizovalo UG „Village” Pokret za razvoj sela iz Zlota, kao jedan od partnera na projektu „Oplaneti se: Zeleni karavan se nastavlja”, koji realizuje Savez ekoloških udruženja „Zelena lista Srbije” u konzorcijumu sa ostala tri partnera – Društvom mladih istraživača iz Bora, Moravskim oraškom iz Trstenika i Eko klubom Zeleni putokazi iz Raške.
Ova aktivnost je realizovana kao deo EKO-SISTEM programa, koji sprovode Mladi istraživači Srbije, a podržava Švedska. Program EKO-SISTEM nastao je s ciljem da podrži reforme u zaštiti životne sredine u Republici Srbiji aktivnijim uključivanjem organizacija civilnog društva i drugih aktera u društvu u sprovođenju pravnih tekovina Evropske unije.
Takođe, ovaj kamp je uspešno realizovan uz lokalnu podršku Društva mladih istraživača iz Bora, lokalnih udruženja građana iz Bora, Zlota i Brestovca, JKP „3. oktobar” Bor, planinarskog društva „Dubašnica” iz Zlota, Kancelarijom za zaštitu životne sredine i Kancelarijom za mlade Grada Bora, mesnim zajednicama sela Brestovac i Zlot, etno domaćinstvom „Lukin” koje se nalazi na turističkoj destinaciji Borskog jezera, lokalnim medijima, Turističkom organizacijom Bora i Muzejem rudarstva i metalurgije u Boru.
Marko Vukomanović,
predsednik Zelene liste Srbije
Članice Zelene liste
Savez ekoloških udruženja „Zelena lista Srbije” je mreža lokalnih ekoloških organizacija koje javnim zastupanjem, obrazovanjem, informisanjem i podsticanjem aktivizma građana doprinose očuvanju prirodnih resursa i kvalitetu života građana Srbije. Otvoren je za sve koji prihvataju njegove principe i vrednosti, bez obzira na uzrast, pol, poreklo, nacionalnu, rasnu, versku i političku pripadnost. Savez OCD Zelena lista Srbija nastao je kao rezultat višegodišnjeg projekta koji je realizovan u desetak gradova Srbije u periodu od 2009. do 2013. godine u oblasti upravljanja otpadom. Potom, ZLS i njene članice prošle su kroz projekte jačanja kapaciteta I početnog osposobljavanja za zagovaračke aktivnosti. Razvijeni su i informativni kanali namenjeni javnosti – internet sajt ZLS i prisustvo na društvenim mrežama, objave u časopisu Ekolist i drugo.Članice mreže su Eko klub „Zeleni putokazi” iz Raške, „Društvo mladih istraživača” iz Bora,Centar za održivu budućnost „Zelena zona” iz Knjaževca, Ekološki pokret „Moravski orašak” iz Trstenika, „Inženjeri zaštite životne sredine” iz Novog Sada, Odred izviđača „Zavičaj 1903” iz Vranja, „Porečje” iz Vučja, „Zeleni krug” iz Novog Sada, Udruženje građana „Zeleni ključ” iz Niša i „Village” iz Bora, „Timočki klub” iz Knjaževca, „Centar za decu i omladinu” iz VrnjačkeBanje, Planinarsko-ekološko udruženje „Ras” iz Novog Pazara, „Građanska čitaonica Evropa” iz Bora i „Evropski pokret u Srbiji – Valjevo” iz Valjeva.
Web stranica SEU „Zelena lista Srbije” nalazi se na adresi:
www.oplanetise.com
Više o programu EKO-SISTEM na linku:
