Udruženje “Inženjeri zaštite životne sredine” već petu godinu prati na koji način se prikupljaju i raspoređuju sredstva Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine Grada Novog Sada.
Nakon što je 2018. godine Republika Srbija počela sa uvođenjem novog principa finansiranja zaštite životne sredine – primenom načela “korisnik plaća”, “zagađivač plaća” i načela “odgovornosti”, donet je i/ili izmenjen značajan broj zakona i podzakonskih akata koji regulišu ovu oblast. Iznos od minimum 5.000 dinara godišnje na ime takozvane eko-takse (Naknada za zaštitu i unapređenje životne sredine), od decembra 2019. godine dužna su da plaćaju sva pravna lica; ostvareni prihodi pripadaju budžetu jedinice lokalne samouprave a u Novom Sadu oni bi trebalo da čine Budžetski fond za zaštitu životne sredine Grada Novog Sada.
Nažalost, promene zakonske regulativne nisu uticale na to da građani i građanke imaju bolji uvid u rad državnih organa – dostupni podaci mnogo manje su transparentni nego u ranijem periodu, a instrumenti za učešće građana i građanki u procesima donošenja odluka i dalje nisu jasno definisani i otvoreni za primenu.
Kako bi motivisali Novosađane i Novosađanke da se aktivno uključe u kreiranje godišnjeg Programa korišćenja sredstava Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine Grada Novog Sada i uz konkretne predloge uputili apel Gradskoj upravi za zaštitu životne sredine da novac prikupljen od građana na ime eko-takse usmerava u skladu sa njihovim potrebama, “Inženjeri” su u okviru projekta “Građani imaju moć:NS eko-dinar u službi građana” pokrenuli kampanju javnog zagovaranja.

Na sajtu nsekodinar.rs kreirana je posebna interkativna mapa. Ovaj alat omogućava svima koji imaju predloge i sugestije koje se tiču očuvanja i unapređenja zelenila na teritoriji grada, kao i čišćenja i saniranja javnih površina, da ih putem online formulara uključe na Listu predloga koji će biti prosleđeni nadležnima sa ciljem da se uvrste u godišnji Program.

Iako je ovo samo deo aktivnosti za koje Gradska uprava opredeljuje novac iz Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine Grada Novog Sada, iznosi za njih su najviši pa će u prvom koraku kampanja biti usmerena na uključivanje građana u njihovo kreiranje.

Zainteresovani građani i građanke pozivaju se da posete sajt nsekodinar.rs i putem interaktivne mape i online formulara daju svoje sugestije i predloge za:
– očuvanje i unapređenje zelenina na teritoriji Grada Novog Sada (sadnja drveća, sadnja šiblja, cveća i drugog zelenila, rekonstrukcija i/ili podizanje travnjaka, nega postojećih biljaka, uklanjanje bolesnih i starih stabala i samonilog bilja)
– čišćenje i saniranje javnih površina (uklanjanje divljih deponija, sanacija degradirane javne površine, sakupljanje i uklanjanje rasutog otpada).

Prva etapa kampanje otvorena je od 6. do 28. februara.

Nakon analize i obrade svih predloga, od 2. do 8. marta na društvenim mrežama Fejsbuk i Instagram biće otvoreno glasanje za po 2 predloga iz svake kategorije.

U trećoj etapi, polovinom marta, organizovaće se konferencija za medije na kojoj će Gradskoj upravi za zaštitu životne sredine Grada Novog Sada biti uručena lista predloga građana i građanki, sa apelom da se oni uvrste u godišnji Program korišćenja sredstava Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine.

Krajnji cilj koji kroz ove aktivnosti “Inženjeri zaštite životne sredine” žele da postignu jeste uspostavljanje jasno definisanih, transparentnih, funkcionalnih i trajnih mehanizama učešća građana i građanki u procesima kreiranja javnih politika i donošenja odluka. Udruženje polazi iz uverenja da postoje adekvatni modeli koji mogu da, u okviru propisanih procedura kojima su organi lokalne samouprave ograničeni, otvore prostor za rešenja koja će zadovoljiti konkretne potrebe zajednice.

Kako trenutno izgleda procedura planiranja Programa korišćenja sredstava Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine Grada Novog Sada može se pogledati u online publikaciji “NS eko-dinar u službi građana”, koja je dostupna na sajtu udruženja. Publikacija sadrži alate koji mogu poslužiti zainteresovanima i u drugim gradovima i opštinama da se aktivno uključe u kreiranje lokalnih politika zaštite životne sredine i prate organe vlasti u njihovom sprovođenju.

Projekat “Građani imaju moć – NS eko dinar u službi građana” udruženje “Inženjeri zaštite životne sredine” sprovodi u partnerstvu sa Centrom za istraživanje, transparentnost i odgovornost – CRTA, a ima za cilj povećanje učešća građana i građanki u kreiranju javnih politika u lokalnim samoupravama.

PUBLIKACIJU MOŽETE POGLEDATI NA OVOM LINKU